رویش مجدد موها با روش پی آر پی

با توجه به پیشرفت روزافزون علم روش‌های درمانی تهاجمی رفته‌رفته جای خود را به روش‌های ملایم‌تر می‌دهند چرا که انسان‌ها هر روز بیشتر به این نتیجه می‌رسند که چرا با وجود راهکاری کم عوارض‌تر باید به سراغ مواردی با خونریزی زیاد یا دردهای بسیار بروند. پی‌آرپی یکی از این روش‌هایی است که عوارض و درد کمی داشته و به عبارتی تهاجم کمتری دارد. روش PRP در ایران با نام پلاکت درمانی نیز معرفی می‌شود و برای درمان بسیاری موارد مثل درمان ریزش مو، بهبود رشد موها بعد از کاشت مو، آسیب دیدگی‌های ورزشی و بیماری‌های التهابی کاربرد دارد.

 

PRP چیست؟

پی‌آر‌پی نام اختصاری است از عبارت درمان با «پلاسمای غنی از پلاکت» با نام انگلیسی «Platelet Rich Plasma » است. پیش از توضیح درمان PRP بهتر است به توضیح مختصری درباره‌ی خون بپردازیم.

خون بدن از دو بخش کلی تشکیل شده است:

• هماتوکریت:

 این بخش از سلول‌های خونی مثل گلبول‌های سفید، قرمز و پلاکت‌ها تشکیل شده است.

• پلاسما: 

بخش زمینه‌ای و مایع خون که شامل آب و مواد محلول در آن مثل پروتئین‌ها، مواد معدنی، مواد غذایی و … می‌شود.

در عمل PRP ابتدا مقداری تقریباً برابر با مقدار خونی که برای آزمایش خون در آزمایشگاه از شما دریافت می‌گردد، از بازوی شما گرفته می‌شود؛ یعنی حدود ۱۰ تا ۲۰ میلی‌لیتر. سپس نمونه‌ی خون شما را درون دستگاهی به نام سانتریفیوژ قرار می‌دهند و این دستگاه با چرخش سریع و بر اساس نیروی گریز از مرکز، بخش‌های مختلف خون را از یکدیگر جدا می‌کند.

نهایتاً محلولی به دست می‌آید که از پلاکت‌های خونی غنی است.

به احتمال زیاد با نقش اصلی پلاکت‌ها که عبارت است از لخته کردن خون و جلوگیری از خونریزی تا حدودی آشنایی داشته باشید. علاوه بر این، پلاکت‌ها نقش بسیار مهمی در فرآیند بهبودی و ترمیم آسیب‌های بافتی نیز دارند.

پس از جداسازی و آماده‌سازی محلول PRP، آن را به پوست شما تزریق می‌کنند. پس از ورود محلول به ناحیه‌ای که دچار مشکل است، فاکتورهای رشد از پلاکت‌ها آزاد می‌شوند که این فاکتورها سه عملکرد مهم را انجام می‌دهند:

1. تشکیل کلاژن را تحریک می‌کنند. (پروتئین کلاژن به نوعی سیمان بافت‌های شما است.)
2. باعث تشکیل عروق خونی جدید می‌شوند.
3. باعث ساماندهی و تقسیم‌ سلول‌ها می‌شوند.

 

پلاسمای غنی از پلاکت

اما درمان با پلاسمای غنی از پلاکت یعنی چه؟ پلاسما ماده‌ای است که این‌گونه پنداشته می‌شود که تزریق آن باعث بهبود فرآیند رشد و التیام بافته‌ای بدن خواهد شد. پلاسما یکی از ترکیبات خون بوده که حاوی پروتئین‌هایی است که به لخته شدن خون کمک می‌کنند. در بین آن‌ها پروتئین‌هایی نیز وجود دارند که رشد سلول‌ها را تقویت می‌کنند.

برای تهیه‌ی PRP محققان پلاسما را از خون جدا کرده و آن را با روش‌هایی غلیظ می‌کنند. به گفته‌ی آن‌ها اگر پی‌آر‌پی را به بافته‌ای آسیب‌دیده بدن تزریق کنیم. بافت‌ها مجبور می‌شوند سلول‌های سالم و جدیدی تولید کرده و این‌گونه بافت آسیب دیده بهتر و سریع‌تر التیام یابد. از آنجایی که پلاسما یکی از فاکتورهای عامل رشد بافت است، پژوهشگران معتقدند تزریق این ماده سرعت التیام و بهبود بافت را افزایش می‌دهد. ورزشکاران معروفی همچون تایگر وودز و رافائل نادال تنیس باز مشهور برای بهبود آسیب‌دیدگی هایشان در حین ورزش به تزریق این ماده روی آوردند.

 

تزریق پی آر پی (PRP) با چه هدفی انجام می‌شود؟

کاربردهای متنوعی برای تزریق این روش درمان وجود دارد که در ادامه به برخی از آن‌ها می‌پردازیم:

 

• ریزش مو

 یکی از اقداماتی که پزشکان برای تقویت رشد مو و جلوگیری از ریزش آن انجام می‌دهند تزریق پی‌آرپی به پوست سر است. بر اساس پژوهش‌های انجام‌شده این روش در درمان طاسی با الگوی مردانه تأثیر دارد.

در کاشت مو نیز، پی‌آرپی به‌صورت تزریق یا اسپری برای ناحیه‌های‌ از مو که گیرنده هستند استفاده می‌شود. به‌این‌ترتیب فرآیند جای‌گیری گرافت‌‌ها در پوست سر با سرعت بیشتری صورت می‌گیرد و زخم‌های کوچک ناحیه‌ی گیرنده نیز زودتر خوب می‌شود. همچنین اگر احتمال ایجاد اسکار برای بیمار وجود داشته باشد، پی‌آرپی می‌تواند تا میزان خوبی برطرف‌کننده‌ی این خطر باشد.

 

• آسیب‌دیدگی زردپی (تاندون)

زردپی بافتی همبند، ضخیم و محکم بوده که وصل‌کننده‌ی ماهیچه به استخوان است؛ و در صورت آسیب‌دیدگی زمان بسیاری برای بهبود نیاز دارد و به عبارتی دیر خوب می‌شود. پزشکان برای درمان مشکلات مزمن زردپی مانند التهاب و ورم بخش بیرونی آرنج که در تنیس بازان بسیار شایع است و به بیماری آرنج تنیس بازان معروف است یا آسیب دیدگی زردپی پاشنه پا که در ورزشکارانی که در ورزششان پرش عضوی جدایی ناپذیر است و همچنین درد کاسه زانو که در اثر آسیب‌دیدگی زردپی ایجاد می‌شود است، از تزریق این ماده مؤثر استفاده می‌کنند.

همچنین برخی اوقات پزشکان بعد از عمل جراحی با تزریق این دارو درصدد ترمیم پارگی زردپی مثل رباط صلیبی قدامی برمی‌آیند.

 

• بهبود التهاب

پزشکان به زانوی بیمارانی که با مشکل ورم مفاصل مواجه‌اند، PRP تزریق می‌کنند. طبق مطالعات انجام شده در سال ۲۰۱۵ تزریق پی‌آرپی در درمان مفاصل بسیار مؤثرتر از تزریق اسید هیالورونیک که روشی سنتی و قدیمی است عمل می‌کند؛ اما از آنجا که این مطالعات بر روی گروه کوچکی از افراد صورت گرفته، برای صادر کردن یک نظریه قطعی کافی نیست و به مطالعه بر روی افراد بیشتری نیاز دارد.

از این روش می‌توان در درمان بیماری‌های مزمنی مثل استئوآرتیت که دلیل آن التهاب مفاصل است نیز استفاده کرده و التهاب را کاهش یخشید یا از بین برد.

 

• افزایش کیفیت پوست

امروزه از این روش جهت زیبایی و جوان‌سازی پوست، درمان چین و چروک‌ها، خشکی و یا ترک‌های پوستی و… استفاده می‌گردد.

 

توصیه‌های قبل از انجام پی‌آرپی

قبل از انجام PRP بهتر است مواردی را در نظر داشته باشید که برخی از مهم‌ترین آنان عبارت‌اند از:

• نوشیدن فراوان آب و مایعات دو روز قبل از انجام عمل
• کاهش مصرف غذاهای چرب دو هفته مانده به عمل
• کاهش استفاده از مواد حاوی کافئین
• مشورت در مورد چگونگی استفاده از داروهای مصرفی روزانه با پزشک خود
• متوقف کردن استفاده از برخی مکمل‌هایی که سبب ایجاد کبودی پس از انجام این روش می‌شوند دوتا سه هفته پیش از عمل

توصیه‌هایی پس از انجام پی‌آرپی

پس از انجام عمل پی‌آرپی بهتر است به مواردی بسیار مهم دقت کنید که دوره‌ی پس از عمل راحت‌تری را طی نمایید. برخی از این موارد عبارت‌اند از:

• عدم لمس محل تزریق تا ۴ ساعت بعد از انجام عمل
• در معرض گرد و خاک قرار نگرفتن و شستن مرتب دستان
• عدم استفاده از مواد آرایشی به مدت حداقل یک روز
• عدم استفاده از کمپرس‌های سرد یا گرم در محل تزریق تحت هیچ شرایطی
• قرار دادن سر بالاتر از بدن در هنگام خواب و تماس نداشتن آن با بالشت
• استفاده از کرم‌های ضد آفتاب به مدت یک ماه

توجه داشته باشید که ممکن است پوست شما تا یک هفته حساس، قرمز و کبود باشد.

چه کسانی نباید عمل پی‌آرپی را انجام دهند؟

در صورتی که دچار بیماری‌های زیر هستید، ممکن است این درمان برای شما مناسب نباشد و بهتر است حتماً پیش از اقدام به عمل با دکتر خود مشورت نمایید:

• بیماری‌های مزمن پوستی
• تعداد کم پلاکت‌های خونی
• بیماری‌های تیروئیدی
• سرطان
• بیماری‌های مزمن کبد
• اختلالات سیستمی
• عفونت‌های بسیار شدید و دائمی هیپوفیبرینوژنی

همچنین افراد با شرایط زیر نیز باید پیش از اقدام به این عمل با دکتر در مورد شرایط خود صحبت کنند.

• کسانی که داروهای رقیق کننده‌ی خون مصرف می‌کنند.
• کسانی که به میزان بسیار دخانیات مصرف می‌کنند.
• کسانی که سابقه‌ی اعتیاد به مواد مخدر یا الکل دارند.

 

عوارض احتمالیPRP

از آنجا که در درمان پی آر پی از پلاکت‌های خود فرد استفاده می‌گردد، معمولاً عوارض جانبی دیده نمی‌شود. مواردی مثل ایجاد حساسیت، درد یا خونریزی در محل‌های تزریق از عوارض محتمل این درمان هستند که بسیار نادرند. بیشتر افرادی که PRP انجام می‌دهند، می‌توانند بلافاصله پس از درمان، به انجام کارهای روزمره‌ی خود بپردازند.

 

تکرار تزریقات PRP

تکرار تزریقات پی آر پی با توجه به علت دریافت درمان، متفاوت است. معمولاً دو یا سه بار درمان به فواصل ۶ هفته انجام می‌شود. البته ممکن است برای مشاهده‌ی بهتر نتایج درمان تا ۵ بار تزریق نیاز باشد. اگر درمان پی آر پی روی شما نتایج خوبی داشته باشد، انجام دو تزریق در سال می‌تواند برای شما مفید باشد.

 

چگونگی انجام عمل پی ار پی

درمان پی آر پی از زمان دریافت نمونه‌ی خون تا پایان تزریقات، حدود نیم ساعت تا ۴۵ دقیق طول می‌کشد. در برخی از بیماران که تزریق آزاردهنده یا دردناک است، بی‌حسی موضعی تزریق می‌شود تا نگرانی ازاین‌جهت برای آنان وجود نداشته باشد. محلول به کمک سرنگ به پوست یا محل مورد نظر تزریق می‌شود. برای درمان‌های مرتبط با کاشت مو، می‌توان در صورت نیاز، محلول را روی ناحیه گیرنده یا دهنده اسپری کرد.

 

هزینه پی آر پی مو

تزریق پی آر پی تحت پوشش بیمه اجتماعی نیست و کل هزینه را فرد باید به صورت آزاد پرداخت کند. همچنین هزینه‌ی پی آر پی کاملاً متأثر از موضع تحت درمان و نحوه کاربرد آن در عمل شماست.

شرکت‌های بیمه معتقدند تزریق پی‌آرپی یک روش درمانی آزمایشی بوده و باید مطالعات و پژوهش‌های بیشتری انجام گیرد تا به عنوان یک روش درمانی علمی، شناخته شود و مورد تأیید جامعه پزشکان جا بیفتد.